Kinderen met vruchtensaptandjes

Stel, je bent een ouder, en je wilt dat je kinderen gezond opgroeien. Wat geef je ze te drinken?

Melk? Maar daar zit vet in!
Frisdrank? Maar daar zit veel suiker in!
Bier? Dat mag helemaal niet!

Nee, het logische antwoord voor gezondheids-bewuste ouders lijkt vruchtensap. Want iedereen weet dat fruit gezond is. Dus wat is beter voor de gezondheid van je kind dan het vol te stoppen met vruchtensap? Vele ouders verwachtten dat als ze hun kinderen maar voldoende vruchtensap gaven, de kinderen dan zouden opgroeien tot blije jong-volwassenen met appelwangetjes en een stralende glimlach.

Ik weet niet of het drinken van veel vruchtensap voor appelwangetjes zorgt. Maar de stralende glimlach mislukte in elk geval jammerlijk.

De tandartsen die de kinderen van deze zorgzame ouders onderzochten begonnen namelijk een paar jaar geleden te zien dat de kinderen van de meest vruchtensaplievende ouders kleine dunne tandjes hadden met veel gaatjes. En dat lag waarschijnlijk juist aan dat sap. Hoe kan dat nu, als vruchtensap zo gezond is?

Wel, vruchtensap heeft twee nare eigenschappen voor de tanden
1) het is zuur (dat is een alledaagse term voor "bevat veel H+-deeltjes")
2) er zit suiker in

Nou zal je misschien zeggen: "Zuur? Hoezo zuur? Dat appelsap smaakt toch ontzettend zoet?" Ja, maar dat komt omdat al het suiker erin (punt 2) de zure smaak maskeert, en het geheel eerder "fris" doet smaken dan zuur. Vruchtensap is behoorlijk zuur (chemisch gezegd: pH loopt van 3 tot 6). Sinaasappelsap heeft een pH-waarde van 3, dat maakt het ongeveer even zuur als azijn. Je proeft alleen niet dat het zo zuur is omdat er zoveel suiker in het sap zit.

Nu klinkt suiker "slecht". Want iedereen weet dat suikers gaatjes veroorzaken. Maar eigenlijk veroorzaken suikers zelf geen gaatjes - suikers veroorzaken alleen maar gaatjes omdat de bacteriën in de mond suiker omzetten in zuur. Vruchtensap is dus zuur op twee manieren: het sap zelf is zuur (bevat veel H+-deeltjes) en de bacteriën maken extra zuur/H+ uit de suikers erin. En wat doet die H+? (met dank aan wikipedia)

Ca₁₀(PO₄)₆(OH)₂(s) + 8H⁺(aq) → 10Ca²⁺(aq) + 6HPO₄^2-(aq) + 2H₂O(l)

Al die deeltjes zuur zorgen ervoor dat de calcium van de tanden losraakt van de tanden en in het speeksel gaat zitten, en wordt doorgeslikt ofzo. Simpel gezegd: je tanden lossen op. Dat gaat niet ontzettend snel (anders zou je geen tanden meer over hebben als je per ongeluk een glas sinaasappelsap drinkt), en het calcium in de tanden wordt ook langzaam bijgevuld via het speeksel - maar bij de kinderen die veel vruchtensap dronken kon de opbouw van de tanden het oplossen niet bijhouden - vandaar de "vruchtensaptandjes".

Wat betekent dit nou allemaal voor je eigen drinkgedrag? Tandartsen adviseren in elk geval vruchtensap alleen te drinken bij een maaltijd, en het de rest van de dag te houden bij water of melk. Misschien niet zo lekker - maar je gaat er wel mooier van glimlachen!